آموزشی

صفر تا صد کشت خیار

مهم ترین آفات خیار

شته جالیز

تریپس پیاز

مگس مینوز برگ سبزی

سفید بالک گلخانه ای

کنه های تارتن یا دونقطه ای

مهمترین بیماری های خیار گلخانه ای

بوته میری خیار

پوسیدگی فوزاریومی ریشه

سفیدک پودری

سفیدک داخلی خیار

نماتد مولد گره ریشه

مهمترین آفات گلخانه ای خیار عبارت اند از:

شته جالیز Aphis gossypii

شته جالیز درتمام گلخانه های ایران و جالیزکاران  خصوصا در مناطق گرم جنوبی کشور زیان بسیاری  هرساله وارد می کند این آفت بصورت گروهی و کلنی زندگی میکند این آفت در مراحل اولیه زیر برگها بخصوص برگهای جوان  مستقر شده و سپس به تمام قسمتهای گیاه حمله می کند و آن را آلوده میکند . این آفت باعث دفرمه شدن گیاه می شودو گیاه شگل ظاهری خود را از دست می دهد .

این آفت به صورت مستقیم و غیر مستقیم که گیاه آسیب می زند .خسارت مستقیم رشد گیاه به دلیل کمبود مواد غذایی و تشنگی متوقف میشود واین عمل بدلیل این است که شته جالیز از برگ های گیاه تغذیه می کند واین عمل باعث کاهش فتوسنتز می شود واین عمل نیز بدلیل وجود عسلکهای است که شته تولید کرده است که شته خود هم دراین زمان می تواند ناقل خوبی برای انواع بیماری ها از جمله ویروس موزائیک خیار شودکه این ویروس باعث کوتولگی در گیاه می شود .

روشهای پیشگیری و کنترل :

تعادل و دقت در مصرف کودهای ازته

تنظیم دما و رطوبت نسبی گلخانه (فن ،پد، درصورت نیاز مه پاش )

عاری بودن گلخانه از میزبان ثانویه (علف های هرز )

عدم انتقال نشا از فضای باز به گلخانه

استفاده از تله ها (نورارهای زرد ویا چسب زرد )

استفاده از حشره کشهای سالم (منشا طبیعی )

کنترل بیولوژیکی (کمک گیری از حشرات مفید شکارگر و پارازیتوئیده و مگس های سیرفیده و بالتوریها )

کنترل شیمیایی : کنفیدور ،فریمون،

تریپس پیاز

این آفت جزو آفات زننده ومکنده است و با فرو برده خرطوم خود در برگهای جوان گیاه از شیره های گیاهی خیار تغذیه میکند و این عمل بیشتر در زمان 3یا 4برگی رخ می دهدکه بیشترین خسارت را وارد میکند . محل تغذیه به شکل نقاط سفید رنگ مایل به زرد بوده که باعث پیچیدگی برگهای گیاه ،ضعف، تغییر رنگ برگها ودرنهایت پژمردگی گیاه می شوند که این امر خود رشد گیاه را متوقف کرده و باعث بوته میری میشود .وهمچنین علائم خسارت به صورت رگه های نقره ای رنگ ویا لکه روی برگها ظاهر می گردد و زمانی که خسارت شدت پیدا کند روی گیاهان شاهد لکه های سیاه رنگ وریز هستیم که در واقع این لکه ها و رنگ ها فضولات تریپس می باشند این امر باعث از دست دادن آب از سطوح آسیب دیده برگ، باعث استرس و کاهش رشد گیاه میشود و ممکن است باعث پیری برگها شوند ودر نتیجه باعث کوچکی میوه می شود  این مشکل در زمان هایی که هوا گرم وخشک است افزایش می یابد. پس بهتراست که ما بدنبال پیشگیری این خسارت در گلخانه ها باشیم که این امر بیشتر با کمک عواملی مانند :

انجام شخم عمیق

حذف و کنترل علف های هرز

ردیابی آفات با کمک کارت ها

با بعمل گیری کنترل بیولوژیک ( استفاده از حسرات شکارگر مانند :کفشدوزک ها ولاروبالتوری ها )

و با استفاده از حشره کش های تماسی(تایدفیت(آسفیت ))

مگس مینوز سبزی

 نام علمی :  Liriomyza sativae

مگس مینوز آفت گلخانه ای خیار است لارو این آفت با تغذیه از سطح برگ ایجاد دالانهای زیادی میکند واین امر باعث کاهش فتو سنتز می شود ودر نتیجه برگها دچار ریزش میشود .این حشره باعث ایجاد زخم روی برگها شده و این امر ورود عوامل بیماری زایی مانند ویروس ها ، باکتری ها و قارچها را آسان می کنند .

حشرات ماده این آفت ،تخم های ریز خود را در سطح برگ قرار می دهند .این حشرات در سطح برگ خراش ها و سوراخ های کوچکی ایجاد می کنند و از محل این سوراخ ها ، شیره گیاهی بیرون آمده وحشرات بالغ از شیره گیاهی تغذیه می کنند اما لاروه از پارانشیم برگ تغذیه می کنند و این امر باعث ایجاد دالان های مار پیچی روی برگها می شود .

پیشگیری و کنترل :

حذف علفهای هرز داخل و اطراف گلخانه

عاری بودن نشاها از تخم لارو و حشره کامل

پوشاندن تمام ورودی های گلخانه با تور های ضد حشره

نصب تله های رنگی مانند چسب زرد

کنترل شیمیایی :آبامکتین، دی کلروس،دلتامترین،

مگس سفید یا سفید بالک گلخانه ای

نام علمی : Trialeurodes vaporariorum Westw

این آفت جزو مهم ترین آفات گلخانه ای محسوب می شود که شروع فعالیت آن همزمان با کشت آغاز میشود و بهترین زمان مبارزه با این آفت زمانی است که گیاه به بار می نشیند . حشره ماده، تخم ریز خود را وارد پارانشیم برگ کرده و تخم ریزی در پارانشیم برگ صورت می گیرد سپس بعداز گذشت 3تا4 روزتخم ها تفریخ شده و لارو زرد رنگی نمایان می شوند واین لارها از سبزینه برگ گیاه تغذیه می کنند که این امر باعث ایجاد تونلهای مارپیچی شکل برروی سطح برگها به صورت تونلهای سفید رویت می شود سپس لارو ها انتهای تونل را سوراخ می کنند واز برگ ها خارج میشوندو به شفیره تبدیل می شوند و بنا به شرایط محیطی شفیره ها پس از گذشت 2تا3 هفته به حشره بالغ تبدیل می شوند و پس از مرحله شفیره گی حشره کامل نمایان می شود که سریع برای ادامه بقای خود شروع جفت گیری وسپس تخم ریزی می کند .همانطور که میدانید خسارت اصلی این حشره در مرحله لاروی است به دلیل تغذیه از سبزینه برگ و ایجاد عسلک باعث اختلال در فتوستنزو موانع روند طبیعی گیاه وهمچنین باعث ایجاد بیماری در گیاه می شود  و حشره کامل به صورت جزئی از شیره نباتی گیاه تغذیه می کند که امری چندان باعث خسارت نمی شود این حشره به دلیل تولید مثل سریعش منجر به خسارت اصلی می شود .

روش های پیشگیری و کنترل :

ایزوله کردن گلخانه

نصب توری ضد حشره

مبارزه با علف های هرز (در گلخانه و خارج از گلخانه )

بررسی دقیق نشا ها (عاری از لارویا حشرات کامل )

استفاده کردن اصولی از کارتهای زرد

مبارزه بیولوژیکی با کمک کفشدوزک هفت نقطه ای ،مگس های شکارگر سنوزیا، زنبورپارازیتوئید(دیجلی فوس سینسیلیس) (Diglyphus sensilis)

کنترل شیمیایی:آبامکتین ، دیازینون ،تریکارد ،سیو مازین،

کنه تارتن

                پ         

 کنه تارتن ویا تارعنکبوتی یکی از مهمترین و خطرناک ترین آفات نه تنها برای گلخانه ها بلکه هم برای باغات و هم مزارع محسوب  میشود تغذیه این کنه از برگ باعث ایجاد نقاط سفید مایل به زرد در سطح بالایی برگ ها می شود این آفت تخم خود را در زیر برگهای گیاه می چسباند این آفت در زیر برگهای مستقر می شودو از برگ بوته ها تغذیه می کند و این عمل باعث کاهش فتوسنتز و افزایش تبخیر در برگهای می شود و درنتیجه رشد گیاه متوقف می شود ودر نهایت ما با ازبین رفتن کمیت و کیفیت محصول روبرو میشویم. درزمانی که شرایط گرم و رطوبت نیز کم باشد جمعیت آفت بشدت افزایش می یابد وبا آلوده کردن برگها باعث زرد شدن و خشک شدن آنها می شود .

روش های پیشگیری و کنترل :

کشت ارقام مقاوم

عدم استفاده بیش از حد کود های ازته

مدیریت صحیح گلخانه ( جلوگیری از هر گونه استرس به گیاه دما ،آبیاری ،تغذیه )

نظافت گلخانه (ضد عفونی لوازم وادوات مورد استفاده )

استفاده ازصابون های آفت کش

 کنترل بیولوژیک:کنه شکارگر Phytoseiulus persimilis    ، سنک های شکارگر

  Orius albidipennis، کفشدوزک کنه خور Stethorus gilvifrons ،

کنترل شیمیایی: آبامکتین ،کلروفتاپیل

بیماری های گیاه خیار :

بوته میری خیار

عامل بیماری قارچ های پیتیوم،فیتوفترا و ریزوکتونیا Pythium ,Phytophtora spp,Rhizoctonia solan      

این بیماری یکی از شایع ترین بیماری ها در گلخانه محسوب می شود که اغلب توسط قارچ های خاکزی پتتیوم ،فیتوفترا، ریزوکتونیا ایجاد می شود که موجب پوسیدگی بذرها ، مرگ گیاهچه، پوسیدگی نرم اندام های ذخیره ای و پوسیدگی ریشه می گردد.از عوامل مهم بوته میری می توان به فرو رفتگی بافتهای گیاهی و تغییر رنگ و پوسیدگی در محل طوقه و قسمتهای زیرزمینی گیاه اشاره کرد .این بیماری قارچی برروی آوندهای چوبی اثر می گذارندوآنهارا از بین می برد و بوته با آنکه ظاهری سرسبز و با طراوت دارد پژمرده شده و از بین می رود و همچنین عمل کرد این عامل بیماری در بذرها هنگام جوانه زنی ویا بعداز جوانه زنی ایجاد پوسیدگی کرده وبذر یا گیاهچه را از بین می برد فعالیت این بیماری خیاردر دمای مناسب  کمتراز 20درجه سانتی گراد بوده و همچنین این بیماری در گلخانه هایی که دارای شرایط رطوبت بالای خاک و بهداشت ضعیف باشد اتفاق می افتدواین شرایط بیماری بیشتر توسعه می یابد .این قارچها دارای دامنه ی میزبانی وسیعی هستند و میتوانند برای مدت زمانی طولانی درون خاک ، بقایای گیاهی و علف های هرز زنده بمانند. علائم این بیماری بصورت لکه های گرد و فرورفته ،آبکی و رنگ سبز تیره به قطر نیم تا یک سانتی متر ظاهر می شود و پس از مدت کوتاهی به صورت یک منطقه وسیع آبکی برنگ قهوه ای وگاهی قرمز در می آیدو همچنین زردی و ضعیف شدن شدید بوته ها اتفاق می افتد عواملی که باعث ابتلا گیاه و تشدید آن می شوند می توان به تنش های رطوبتی،حمله آفات به قسمتهای ریشه سردو مرطوب بودن گلخانه، پژمردگی ، کوتولگی ویا مرگ قسمتهای هوایی در گیاهان مسن تر اشاره کرد.

پیشگیری وکنترل :

سولاریزیشن( ضد غفونی با آفتاب ،آفتاب دهی )ویا استفاده از سموم تدخینی (یکبار در سال )

رعایت بهداشت گلخانه

استفاده از خاکهای مناسب

استفاده از کودهای حیوانی پوسیده

از بین بردن بقایای گیاهی

شخم عمیق گلخانه

آبیاری کافی و اندازه

کنترل دمایی و رطوبتی گلخانه

استفاده از بذر و یا نشاهای عاری از بیماری و گواهی شده

عدم تراکم در ردیفها ( رعایت فاصله مناسب بوته ها در هر ردیف و همچنین فاصله هر ردیف )

عدم استفاده از کودهای ازته

کنترل شیمیایی  : یونیفورم

پوسیدگی فوزاریومی ریشه

عامل بیماری گیاهی پژمردگی فوزاریومی یا پوسیدگی فوزاریومی ویا بوته میری  خیار ،Fusarium Oxysporum  است .گونه های فراوانی از گیاهان به این عامل بیماری حساس هستند مانند خیار ،سیب زمینی ، گوجه فرنگی، حبوبات ، خربزه و.....این بیماری در آب وهوای مرطوب و محدوده دمایی 25الی 28 درجه سانتی گراد رشد سریعی دارند . پس از کشت خیار علایم پس از 6تا8 هفته پس از کشت به صورت زرد کم رنگ  در پایه ساقه ظاهر می شوند . این عامل گیاهان را عمدتا از طریق ریشه آلوده کرده و از طریق زخم ها یا منافذ طبیعی وارد گیاه می شوند و به محض ورود به گیاه ، بافتهای آوندی را آلوده کرده ودر انتقال و مواد غذایی اختلال ایجاد می کند این آلودگی در گلخانه برروی گیاهان، جوان ابتدا علائمی به صورت بیرنگ شدن رگ برگها وافتادگی دم برگها ایجاد می شود زمانی که بیماری پیشرفت کند نوار زرد تا نارنجی رنگی برروی طوقه وساقه ایجاد شده و در0.90این نوارزرد ویا نارنجی رنگ تا انتهای ساقه ی آلوده کشیده می شود و اسپور قارچ براحتی در این ناحیه قابل رویت است این علائم درصورت گسترش به ساقه و سپس به ریشه می رسد . پس از پیش رفت بیماری ،ساقه ها توسط قارچ پوسیده شده و از بین می روند  بوته در تمامی مراحل رشد درمعرض خطر است واز نشانه های دیگر زرد شدن عمومی بوته، توقف دررشد گیاه ،پژمردگی و در نهایت نابودی گیاه ارشاره کرد این بیماری براحتی با آب و باد و یا ادوات آلوده و عملیات کشاورزی منتشر می شود.

مدیریت وکنترل بیماری :

مدیریت این بیماری به یک رویکرد یکپارچه نیاز دارد  این امر به این معنی است که با یک کنترل (شیمیایی ) نتیجه مناسبی رخ نمی دهد بلکه باید همزمان از چندین روش کنترلی مانند ( کنترل فرهنگی ، بیولوژیکی ، زراعی ، شیمیایی )استفاده کرد .مثلا تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان ،تیمارآفتاب دهی خاک ، استفاده از روش های ضدعفونی خاک می تواند به کاهش تجمع تلقیح فوزاریوم در خاک کمک کند علاوه براین استفاده از ارقام مقاوم و عوامل کنترل زیستی در کاهش تاثیر قارچ Fusarium oxysporum  برمحصولات می تواند اثر بخش باشد .

کنترل شیمیایی: یونیفرم

سفیدک پودری

سفیدک پودری یا همان سفیدک حقیقی ویا سطحی یکی مهم ترین و خطرناک ترین  بیماریهای قارچی خانواده کدوئیان است که عامل این بیماری   Erysiphe cichoracearumاست .که علائم آن برروی گیاه وبرگ ها به صورت لکه های کوچک و مدورو سفید رنگ در اندازه های مختلف ایجاد می شود بافت نرم و نخ مانندوسفید رنگ برروی برگ ها پخش شده وسطح سفیدی روی گیاه ایجاد می کند .هرچند آلودگی زیاد باعث تغییر رنگ (زرد تا قهوه ای ) شده وسپس خشک می شوند.

این بیماری از طریق کاهش تعداد و اندازه میوه و نیز از طریق کوتاه کردن دوره میوه دهی بوته باعث بروز خسارت می شود .بوته های آلوده دارای میوه های بد شکل بوده وکیفیت بازار پسندی خود را از دست می دهند .پودرهای سفید رنگ برروی سطح برگ ها قارچ هایی است که تشکیل میسلیوم داده اند و تعداد زیادی هاگ غیر جنسی به نام کنیدیم تولید می کنند که در سطح برگ ها حالت پودری دارند . انتشار این بیماری در طول فصل رشد توسط چند نسل از کنیدیوم هایی صورت می گیرد که با انتشار باد منتشر میشود این عامل بیماری در مناطق سرد ، گرم و مرطوب ایجاد بیماری جدی می کند این بیماری از موادغذایی گیاهان تغذیه می کند و این امر باعث کاهش فتوسنتز می شود و تنفس و تعرق و بالا می برد و از رشد جلو گیری کرده و عملکرد محصول را 20تا40 درصد کاهش می دهد .

برای کنترل ومدیریت این بیماری تاکنون قارچ کش های زیادی به بازار معرفی شده است .اما این قارچ کشها همه به دلیل داشتن دوره کارنس (مدت زمان ماندگاری سم برروی محصول) نسبتا زیاد باید با دقت انتخاب شوند و کمترین دوره کارنس انتخاب شود زیرا این محصول دارای برداشت روزانه ومتعددی است پس باید از سموم با دوره کارنس کم استفاده کرد .

کنترل بیماری :

استفاده از ارقام مقاوم

کنترل علف های هرز

کنترل دما و رطوبت گلخانه (هواکش ،مه پاش و...)

نظافت گلخانه

ضد عفونی ادوات

چیدن ومعدوم کردن گیاهان آلوده

کنترل آبیاری

کنترل شیمیایی:پنکونازول (topas) ،استرروی،

سفیدک داخلی

یکی دیگر از بیماری های شایع( کدوئیان ) خیار می توان به سفیدک دروغین یا سفیدک داخلی ویا کرکی ودر مناطق جنوب کرمان که آن را بنام آتشک یا سرخچه  خیارمی شناسند، اشاره کرد.این بیماری در بین کشاورزان به نام سفیدک کرکی خیار یا آتشک خیار معروف است .عامل این بیماری قارچی Pseudoperonospora   است.این عامل بیماری تنها اندام های هوایی را آلوده می کند و در تمامی مراحل رویشی می تواند برروی گیاه مستقرشود و پس از استقراربا کاهش سطح فتوسنتزباعث کاهش محصول می گردد . این بیماری باعث سوختگی شاخ وبرگ (بلایت شاخ وبرگ)بوته های خیار می شوند .خسارت این بیماری به بافت های جوان ،برگ های سبز وترد بیشتر است گسترش این بیماری ایجاد ،لکه های زرد کمرنگ که به تدریج قهوه ای رنگ شده و سپس به هم وصل می شوند و در نهایت برگ خشکی (سوختگی)نکروتیک به خود میگیرد. این بیماری در مدت زمان کوتاهی خسارت فراوانی به مزارع و گلخانه ها وارد می کند این خسارت اغلب 40تا90درصد شاخه وبرگ جوان گیاهان را از بین می برد که این خسارت ممکن است موجب خسارت سنگین و یا انهدام محصول شود هرچند میزان خسارت بستگی به طول دوره هوای مرطوب ویا سرد داردوکنترل این بیماری دراین هوا بسیار دشوار است زیرا این بیماری در هوای گرم و خشک کنترل می شود و به همین دلیل است که این بیماری در گلخانه ها شیوع بیشتری دارد زیرا شرایط محیطی مطلوب که شامل رطوبت بالا ،رطوبت سطح برگ ها و دمای بین 16تا22درجه سانتی گراد باعث گسترش بیماری می شود.

پیشگیری و کنترل :

انتخاب ارقام مقاوم و رعایت تراکم کشت

رعایت میزان آبیاری ،زمان آبیاری (عدم آبیاری در شب)

هرس برگ های آلوده و خارج کردن از فضای گلخانه

تقویت بوته های با استفاده ازکود(پتاسیم ،فسفر)

زهکش مناسب خاک

کنترل علف های هرز

کنترل شیمیایی: استفاده از قارچ کش های حفاظتی و سیستمیک مانند،توپسین ،رورال ،مانکوزب،

نماتد مولد گره ریشه

نماند ها موجوداتی هستند که شکل آنها کرمی شکل است و بصورت انگلی ،شکار گر و آزادزی وجود دارندآنها اکثرا دارای دو جنس نر و ماده هستند و محل زندگی آنها در خاک، دریاها ، آبهای روان (رودخانه ها ،چشمه ها )اقیانوس ها وحتی دربدن تمامی موجودات زنده امکان زندگی دارند .اما اکثر نماتدهای انگل گیاهی ،خاکزی هستند و به ریشه ی گیاهان حمله می کنندو یکی از عوامل محدود کننده رشد ریشه می باشد که مهمترین نماتد ریشه ،می توان به نماتدهای سیستی (کیستی ) ونماتد های مولد زخم اشاره کرد البته گاهی اوقات این نماتد از طریق خاک به اندام های هوایی گیاه ( ساقه ،بذر )نیز وارد می گردد و این بیماری در موارد نادر بذر زاد نیز می باشد .این بیماری دارای دامنه میزبانی فراوانی است ومی تواند طیف وسیعی از محصولات کشاورزی از جمله سبزیجات ، محصولات علوفه ای ، دانه های روغنی (سویا ،..)، درختان ،و درختان زینتی ، و حتی علف های هرز را مبتلا کند .فعالیت این عامل برروی ریشه های گیاه می باشد این فعالیت باعث ایجاد غده یا کره هایی روی ریشه خصوصا روی ریشه های  فرعی گیاه می شود این عمل منجربه عدم فعالیت طبیعی ریشه می شود یعنی گیاه نمی تواند جذب آب و مواد غذایی از خاک و انتقال انها به سایر قسمتهای گیاه را به خوبی انجام دهند واین عمل باعث بروز نشانه های ظاهری در اندام های هوایی گیاه از جمله ضعف عمومی ، کاهش ویا توقف رشد و زردی و کوتولگی می گردد.

  پیشگیر و کنترل :

اطلاع از آلودگی و جمعیت آن با کمک انجام آزمایش خاک

رعایت بهداشت گلخانه (ضدعفونی تمام ادوات )و جلو گیری از ورود هر چیز اعم از کفش آلوده به خاک ویا ورود حیوانات (زیرا این بیماری ممکن است با خاک کف کفش و یا خاکی که به پای حیوانات چسبیده وارد گلخانه شود .

ممانعت از ورود هر گونه محصول(ریشه، غده ،پیاز ،نهال)که مشکوک است

آبیاری منظم و کود دهی مناسب

کنترل آب (آلوده نبودن آب آبیاری ،وحتی مسیرعبور آب )

کنترل:

 سولاریزیشن (ضد عفونی خاک با کمک بخار آب ):در این روش ابتدا کرت هایی جدا گانه به عمق 5سانتی ایجاد می کنیم و سپس کود دامی کاملا پوسیده را مخلوط خاک می کنیم و سپس کرت ها را با آب کاملا پر می کنیم و روی کرت ها را با نایلون کاملا می پوشانیم طوری که هیچ قسمتی ازآب هیچ ارتباطی با فضای بیرون از نایلون نداشته باشد. دور نایلون را کاملا ریز خاک می پوشانیم و پس از 4تا5 هفته آفتاب دهی خاک با دمای بالا کاملا ضد عفونی شده و این روش منجر به کنترل قابل توجه ای از بیماری های خاکزاد ازجمله نماتد ها ،بذر علف های هرز و حتی کنترل آفات خاکزی نیز می شود .

استفاده از ارقام مقاوم :انتخاب ارقام مقاوم در برابر نماتدها می تواند برای ما بسیار مفید باشد و همچنین مشاوره با کارشناسان مربوطه

استفاده از گیاهان تراریخه :استفاده ازگیاهان تراریخته مقاوم به نماتدها نیز می تواند باعث کاهش خسارت شود .

آیش وتناوب زراعی: با کمک آیش و حذف علفای هرز  (میزبان نماتد)و انجام شخم تابستانه در زمان آیش در یکسال می تواند کمکی به کنترل باشد و همچنین تناوب نیزبکار گرفته می شود اما بدلیل وجود دامنه ی میزبانی وسیع این نماتد این روش کمتر مورد پسند واقع می شود اما می توان ازاین روش بدرستی استفاده کرد یعنی یک سیستم گردش زراعی مناسب وبا کشت گیاهان غیر میزبان(گندم ،جو، کاهو،یونجه) از جمله غلات ها می توانیم جمعیت نماتد هارا در خاک کمتراز آستانه اقتصادی نگه داشت .

 کنترل زراعی : استفاده از شخم تابستانه یا غرقابی مزارع آلوده با کشت برنج می تواند تا حدودی باعث کاهش جمعیت و خسارت نماتد در محصولات میزبان باشد .

کنترل بیولوژیک : این کنترل در اکثر کشور ها به دلیل هزینه های بسیاری که دارند و عدم قابلیت کاربرد در سطح بالا متداول نگردیده است اما از عوامل کنترل بیولوژیک نماتد گره ریشه می توان از چند قارچ(Trichoderma) وقارچ میکروریز (Mycorrhiza) نام برد  که می تواند به تقویت سیستم دفاعی گیاه وکاهش اثرات بیماری کمک کند وهمچنین استفاده از برخی باکتری های مفید مانند

((Bacillus spp و(Pseudomonas spp) نام برد که به کاهش عوارض بیماری و افزایش مقاومت گیاه در برابر نماتدها کمک می کند .

کودهای عالی : کود دهی باکودهای مرغی و دامی نپوسیده همراه با کود اوره برحسب آزمایش خاک،بصورت یکنواخت روی زمین آلوده پخش میکنیم و پس از شخم آبیاری کرده و تا یک ماه هر هفته آبیاری ودر صورت امکان درهفته دو مرتبه  شخم انجام شود در زمان شخم اداوات مربوطه حتما قبل از شخم ضد عفونی شوند و پس از یک ماه باز هم زمین مد نظر مجددا شخم زده و سایر عملیات کشت اجرا شود .

کنترل شیمیایی:با توجه به اینکه استفاده از سموم شیمیایی اثرات سویی برای مصرف کننده های و محیط زیست دارند بهتراست در آخرین مرحله و در زمان و مقدار مناسب استفاده شود.ازسموم به صورت مایع یا گرانوله شده ویا تدخینی می توان استفاده کرد.اتمیک ،ترویگو سینجنتا ،ولوم بایر

ارقام خیار

ناگین ،کادیار

کشت خیار و نیازهای آبی ونحوه ی کوددهی :

کشت خیار سبز به صورت نشاء در مزارع انجام می شود اما گاهی در برخی از نقاط کشور هنوز به روش سنتی و کشت مستقیم انجام می شود اما اخیرا بدلیل جلوگیری از تلفات بذری وبرای افزایش عملکرد و مقاومت به آفات و بیماری و ازدست ندادن زمان و جلوگیری ازهزینه کارگربرای انجام واکار بذر از نشاء استفاده می کنند که البته نشاء باعث نسبت به بذر روند کاررا بیشتر پیش می برد .کشت بصورت مستقیم درخاک نیاز به یکسری اقدامات دارد که در اینجا به آن می پردازیم .ابتدا باید تیمار بذرهای خیاربا فوزیکوکسین (Fusicoccin) باغلظت 0.5 میلی مولار و جیبرلین(GA4+7)را با غلظت 1میلی مولار باعث تحریک جوانه زنی در دمای 12سانتی گراد میشودو سپس آنها را در آب با دمای 25 درجه ی سانتی گراد به مدت 12تا 16 ساعت خیساند برخی از کشاورزان این بذرهای خیسانده را بطور مستقیم در خاک کشت می کنند و برخی دیگر در میان پارچه قراداده و آن را در دمای گرم و مرطوب نگهداری می کنند تا عمل پیش جوانه زنی (Pregermination) انجام میشود وپس از پیش جوانه زنی آنها را کاملا با احتیاط و بدون آسیب به اندام ها در خاک کشت میشود بهتراست برای پیشگیری از بوته میری و تلفات بذرها را با قارچ کش تیمار کرد.بذرها در دمای 30تا35درجه سانتی گراد سریع تر جوانه زنی می کند کشت بصورت مستقیم در خاک های سرد باعث به تاخیر انداختن پروسه جوانه زنی ویا فساد بذرهای می شود اما در دمای 28تا29درجه سانتی گراددر طول زمان 2تا3روزجوانه زنی انجام میشود . اما در خیار های گلخانه ای پس از انتقال نشا هایعنی زمانی که به مرحله ی 3تا4 برگ حقیقی رسیدند تا زمانی که گیاهمان به گلدهی برسد دما باید برروی 25درجه سانتی گراد تنظیم شود اما پس از گذر این زمان باید دمای روز و شب باهم تفاوت داشته باشد یعنی در روز دما باید ببین 20تا21درجه سانتی گراد و در شب بین 17تا18درجه سانتی گراد باشد .اما در کل شبانه روز دما نباید از 28درجه بیشتر و بالاتر برود واز 17درجه هم نیاید کمتر ویا پایین تر بیاید هرچند دماهادر زمان رشد رویش و رشد زایشی باهم متفاوت است یعنی در زمانی که ما نیاز به رشد رویشی داریم بهتراست دمارا پایین بیاوریم و زمانی که به رشد رویشی نیاز دارم بهتراست که دما را بالا بببریم .

کشت  

کشت خیار در گلخانه و فضای باز کمی متفاوت است .کشت خیاربوته ای  بصورت جوی و پشته ای بستر ها برآمده با ارتفاع 10تا50سانتی باعث زهکشی بهتر می شوند این عمل دمارا افزایش داده و عمق کشت را نیز افزایش می دهدفاصله ی بین ردیف ها حدودا120تا150 سانتی متر و فاصله ی بین بوته ها 30تا45سانتی متر می باشد .

اما در گلخانه  خیار ها به صورت عمودی رشد می کنند و نیاز به حمایت ویا قیم مانند توری ،چوب های بلند ویا نخ های محم و قوی که به سمت بالا گیاه راه هدایت می کند و فواصل بین هر بوته باید 40سانتی متر باشند  بصورت ردیفی وفاصله  ردیفها با هم80تا100 سانتی متر باشد

کوددهی گیاه خیار :

اولین آب آبیاری را همراه کود هیومیک اسید و ازت بالاو فسفر بالا به گیاه می دهیم

پس از رسیدن گیاه به مرحله 4 برگی می توانیم کود 10-52-10را هم بصورت محلول پاشی و هم همراه آب آبیاری به گیاه تزریق کنیم سپس قبل از رسیدن  به گلدهی از کودهای 12-12-36 به صورت محلول پاشی ویا همراه آب آبیاری برای افزایش محصول)گلدهی ) به گیاه تزریق می کنیم و سپس زمانی که شکوفه ها به میوه تبدیل شدن از کود های کلسیم به صورت محلول پاشی وهم بصورت آب آبیاری به گیاه می رسانیم و سپس ده روز قبل از برداشت محصول به منظور بهبود کیفیت ،رنگ ، اندازه میوه باید از کودمخصوص (عناصر ریز مغذی ودرشت مغذی از جمله نیتروژن ،روی ، فسفر، روی ، منگنز ، و بور)استفاده کرد که این کودها دارای مزایایی ازجمله افزایش ماندگاری و افزایش میوه ،بهبود عطر و طعم ،افزایش جوانه زنی و جلوگیری از دفرمه شدن وزرد شدن میوه می باشد را باید 10 روز قبل از برداشت محصولات به صورت محلول پاش ویا همراه آب آبیاری استفاده کرد

نکات قابل توجه تغذیه ای :

عملیات کوددهی و تغذیه ای دررشد و عملکرد گیاه خیار یکی از عوامل اساسی و موثر بر رشد و عملکرد گیاه است که البته باید توجه ویژه ای به یکسری از نکات کرد که عبارت اند از :

  • انجام آزمایش خاک ( نتیجه آزمایش، بر میزان و نوع کود وزمان کود دهی اثر مستقیم دارد)
  • انجام محلول پاشی در ساعات خنک روز
  • در کشت گلخانه ای، استفاده از کود فولیک اسید به صورت آبیار
  • برای زمین هایی با خاک شور و یا با آب ECبالا بهتراست از کودهای گوگردی استفاده کرد

جدول نوع کود دهی  و زمان  کوددهی

مرحله رشد                                                                    نوع کود                                                    نحوه ی مصرف

اولین آبیاری                                                 کود هیومیک اسید به همراه کود ازت بالا                                 آبیاری

چهار برگی                                                  کود فسفر بالا 10 52 10                                                  آبیار یا محلول پاشی

قبل گلدهی                                                   کود گلدهی 12 12 36                                                     آبیاری یا محلول پاشی

ده روز قبل از برداشت                                    کود مخصوص خیار (ریز مغذی ها )                                     آبیاری یا محلول پاشی

ابتدای تشکیل میوه                                         کود کلسیم                                                                    آبیاری یا محلول پاشی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *